Uçak içi ikramlar

Havayolu taşımacılığında uçakta yolculara oyalanmaları için bir şeyler ikram etmek sektörün geleneksel uygulamalarından biridir. Özellikle bayrak taşıyıcı havayolları, yani ülkeleri temsil eden millî şirketler birbirinden leziz, iştah açıcı menülerle uçak yolculuğunu adetâ bir yemek şölenine çevirir.

THY'nin Business Class ikramları

Kimi havayolu şirketlerinin giderleri en alt düzeyde tutmak ve daha fazla kâr etmek için yiyecek içecek servisini paralı hâle getirmesi de son yıllarda oldukça sık karşılaşılan bir durum. Ücretli servis yapan şirketlerin, sundukları ürünleri piyasa ortalamasının oldukça üstünde fiyatlara sattığı da su götürmez bir gerçek.

Bu durumda, havayolunu kullanarak yolculuk edecek yolcular, özellikle bir havayolu şirketini ilk kez kullanacakları zaman "acaba servis ücretli mi yoksa ikram mı?" ikilemine mutlaka düşüyorlar. İkramın paralı olup olmadığını sormaya çekinenler, ödemeyi nasıl yapacakları sorusunu duyduklarında tatsız bir sürprizle karşılaşabilirler.

Bu yazımda Türkiye'de etkinlik gösteren havayolu şirketlerinin ikram politikası hakkında birkaç bilgi paylaşmak istiyorum.

Türk Hava Yolları

Türk Hava Yolları, ülkemizin bayrak taşıyıcı havayolu şirketi olarak Türk konukseverliğini ve Türk kültürünü dışarıya tanıtmayı kendisine ilke ve amaç edinen bir kurum. Avusturya merkezli Türk şirketi Do&Co ile yaptığı ortaklık anlaşmasıyla yolcularına damak çatlatan tatlar sunan Türk Hava Yolları, ikramlarıyla çok sayıda ödül aldı.

Türk Hava Yolları, iç hat uçuşlarında yolcularına artık sandviç, zeytinyağlı ve tatlıdan oluşan kutu yerine sıcak tost ikram ediyor. Bu tostlar, kahvaltı saatlerinde beyaz peynirli, diğer saatlerde kaşar peynirli olarak sunuluyor. İçecekler sınırsız olmakla birlikte iç hat uçuşlarında alkollü içki servisi, gazoz, domates ve elma suyu gibi kimi seçenekler yok.

Uçuş süresi 2 saatten az olan kısa dış hat uçuşlarında da sıcak tost ve tatlı servisi yapılmakla birlikte içeceklerde dilerseniz alkollü seçenekleri alabilirsiniz.

THY'ni dış hatta Ekonomi Sınıfı'na sunduğu ikram

Türk Hava Yolları'nın diğer tüm dış hat uçuşlarında ise kahvaltıda 1, öğlen ve akşam yemeklerinde 2 çeşit yemekle karşılaşacaksınız. Kahvaltıda genelde omlet ya da börek, öğlen ve akşam yemeği menülerinde ise et, tavuk, balık ve makarna seçeneklerinden ikisini bulacaksınız.

Uçaklarda yemek çeşitleri belirli oranlarda yükleniyor. Örneğin %60 et, %40 makarna gibi... Servis 1 trolley ile (çekçekli araba) önden, 1 trolley ile arkadan başladığı için genelde iki trolleyin birleştiği, uçağın orta bölümündeki yolculara seçenek kalmaması çok sık yaşanan bir durumdur. Yani ete yoğun talep olursa, sona kalanlara makarnadan başka seçenek kalmayabilir. Bu durumda çocuk gibi alınganlık yapıp, bu işte hiçbir kabahati olmayan kabin ekibine bağırıp çağırmak gerçekten gereksiz bir hareket. Türk Hava Yolları zaten yolcularına uçuş öncesi bilet alırken yemeklerini seçme şansı veriyor. Hatta dilerseniz, kabin ekibinden birine, istediğiniz seçeneğin size önceden ayrılmasını rica edebilirsiniz. Böyle bir zorunlulukları yok, ama iş sizin güleryüzünüze ve inceliğinize kalmış.

Alkollü ve alkolsüz içeceklerden mevcut olanları dilediğinizce alabilirsiniz, tâ ki ellerinde kalmayıncaya dek. Türk Hava Yolları uçaklarında vergisiz (duty free) ürün satışı yoktur.

Anadolu Jet

Türk Hava Yolları'nın alt markası olarak yalnızca yurtiçi uçuşlar gerçekleştiren Anadolu Jet'te de ikramlar için herhangi bir ücret talep edilmiyor. Fakat seçenekler Türk Hava Yolları'na oranla oldukça sade. Bir sandviç ya da kek ile 1 bardak sıcak içecek (çay / kahve) sunuluyor.

Atlas Global

2015 yılında başlattığı büyüme hamlesiyle dikkatleri üzerine çeken Atlas Global de ücretsiz ikramlarıyla biliniyor. Bu özelliğini "Hosteslerimize para teklif etmeyiniz" gibi muzip bir sloganla vurgulayan Atlas Global ile uçarken de gönül rahatlığıyla size sunulan ikramı alıp keyifle mideye indirebilirsiniz. İç hatlarda, kek ya da sandviç seçeneği sunulurken, dış hat uçuşlarında sıcak yemek servis ediliyor.

Pegasus 

İkramlardan ücret alan firmalar Pegasus, Onur ve Sunexpress

Türkiye'de ücretli servis kavramını başlatan havayolu şirketi Pegasus'tur. Fiyatları dışarıya göre oldukça yüksek tutan Pegasus, sigara, alkol, parfüm gibi ürünlerin vergisiz (duty free) satışından da para kazanır. Pegasus'ta uçakta sunulan ürünleri eğer uçuş öncesinde biletleme sırasında satın alırsanız, indirimli fiyatlardan yararlanabilirsiniz. Ödemeleri kredi kartıyla ya da nakit yapmak mümkün.

Onur Hava Yolları

Onur Air olarak bilinen Onur Hava Yolları'nda da yolcuya sunulan yiyecek, çerez alkollü ve alkolsüz içecekler ücretli. Şirket her ne kadar 2015 yılı başlarında servis politikasını değiştirip ücretsiz ikrama geçeceğini duyurduysa da hâlihazırda Onur Hava Yolları uçaklarında bir şey yeyip içebilmek için elinizi cebinize koymanız şart.

SunExpress

Türk Hava Yolları ve Alman Lufthansa'nın ortaklığıyla kurulan küçük bir havayolu şirketi olan SunExpress'te de ikramlar ücrete tâbi. Dış hatlarda yemeklerinizi 12 avroya, iç hatlarda ise 12 liraya sipariş ediyorsunuz.

Borajet

Borajet, her ne kadar etkinliğine geçici bir süre ara verdiğini açıklayarak tüm uçuşlarını durdursa da kapanmadan önce mütevazi bir menü sunuyor; yolcularına verdiği tüm yiyecek ve içecekleri bedelsiz olarak ikram ediyordu.

BoraJet'in sade ikramı